Afsakið þinghlé í boði framkvæmdavaldsins

Ég fékk símtal í gær þar sem mér var tilkynnt að það yrðu ekki þingfundir í næstu viku vegna áframhaldandi nefndarvinnu út af Icesave. Persónulega þá finnst mér að við ættum að halda þingfundi í næstu viku til að klára þau mál sem útaf standa og þurfa ennþá að fara í umræðu á þinginu. Finnst ég ekki geta farið úr borginni ef ske kynni að boðað yrði óvænt til fundar með stuttum fyrirvara eins og oftast er gert. Ég er eiginlega orðin hálf náttúrlaus enda ekkert komist út í náttúruna síðan fyrir hrun☺ En það kemur sumar eftir þetta sumar, finnst mikilvægt að hafa hugann við það ástand sem við erum hér að glíma við. Ég heyrði mjög góða líkingu á ástandinu og viðbrögðunum við því í vikunni sem er að líða. Við gerðum kraftaverk við að bjarga fólkinu lifandi út úr logandi húsinu en 10 mánuðum síðar erum við enn að reyna að fatta hvernig á að koma slöngunni á brunahanann. Það logar enn glatt í hrunabálinu og svo virðist sem ný risavandamál séu sífellt að skjóta upp kollinum og taki fókusinn af björgunarstarfinu svokallaða. (fjölskyldur og fyrirtækin sem eru að fara á kaf í skuldaklafa) Mikið vildi ég óska þess að það væri hægt að gera hlé á pólitísku argaþrasi og einbeita sér að því sem við getum öll verið sammála um. Það hlýtur að vera eitthvað!

Vægðarlaus heiðarleiki er okkur hollur
Ég er í starfshópi utanríkismálanefndar um Evrópumál og var boðuð á fund með Pierre Lellouche Evrópumálaráðherra Frakka með stuttum fyrirvara ásamt dágóðu föruneyti hans og annarra meðlima starfshópsins. Hópurinn samanstendur af einum úr hverjum flokki sem á sæti í utanríkismálanefnd. Fundurinn var haldinn í herbergi forsætisnefndar. Þetta var eiginlega alveg magnaður fundur. Lellouche er einstaklega sérstakur maður og var ekkert að skafa utan af hlutunum við okkur. Hann sagði eitthvað á þá leið að ef við viljum að Evrópufjölskyldufaðmurinn breiði arma sína á móti okkur þá verðum við Íslendingar að taka höndum saman við að uppræta spillinguna og kasínóbankakerfið okkar til að tryggja að við myndum ekki flytja með okkur óværuna inn í sambandið. Honum var líka fyrirmunað að skilja rétt eins og flestum öðrum samlöndum mínum af hverju það væri ekki enn búið að handtaka einhvern þeirra sem bera ábyrgð á hruninu eða frysta eigur þeirra. Ég held að það megi draga þann lærdóm af því sem hann sagði, að ef Samfylkingunni og öðrum sem vilja að við verðum hluti af ESB er einhver alvara með því, þá verða þessir aðilar að setja höfuð áherslu á að einhver verði dreginn til ábyrgðar á hruninu. Þá er auðvitað nauðsynlegt að tryggja að hið sami geti ekki endurtekið sig. Ég held að það sé enn hægt að opna netbankaútibú með grunsamlega góðum vöxtum án þess að regluverkið sé enn til staðar sem hindrar að sami leikurinn verði leikinn. Kannski ætti þingið einmitt að koma saman í næstu viku með frumvarp sem tryggir að hér sé ekki stundaðar svikamyllur í fjármálakerfinu með uppáskrift á ríkisábyrgð. Ég er til í að styðja slíkt frumvarp. Ég er til í að styðja frumvarp um að frysta eigur þekktra hvítflibbaglæpamanna. Ég er til í að styðja frumvarp sem krefst þess að þeir þingmenn sem eigi beinan þátt í hruninu séu dæmdir vanhæfir til að starfa að lagasetningu um slík mál. Ég er til í að styðja frumvarp um að fólk verði aldrei látið borga meira en þeirrar skuldar sem það upprunalega efndi til. Ég skora á alla flokka að vinna saman að frumvörpum sem innihalda þessi réttlætismál eigi síðar en í næstu viku. Sum þessara frumvarpa eru til og hafa verið flutt. Það er kominn tími til að endurflytja þau eigi síðar en strax.

Stjórnvöld halda í vonina

Athugasemdir

[Páll Höskuldsson, 31.7.2009 kl. 13:39]

Hafðu þakkir fyrir Birgitta. Já þú segir nokkuð að við þurfum að taka til í okkar ranni fyrst og í því felst handtaka þá sem voru valdir af spillingunni og hruninu. Spurning hvort að sá franski hafi vilja telja fyrrum ráðamenn með í þann hóp.

Ég vil líka þakka þér Birgitta fyrir að vera með opin skoðunarskipti á síðu þinni að gefa okkur almenningi í landinu að taka þátt. Þingmaðurinn Ólína sem fer á kostum í blogg færslu á sömu síðu, er með ritskoðun á síðu sinni. Ólína hefur neitað mér um aðgang að bloggi sínu. Ég bloggaði einu sinni á færslu hjá henni og hún brást þannig við að taka mig út af sakramentinu. Ég tek það fram að ég sýndi Ólínu fulla kurteisi. Og seinna sendi ég tölvupóst á hana og spurði hverju sætti. Hef ekki fengið svar við því. Mig grunar að Ólína sé enn í Skólastýru hlutverkinu og að ég sé ennþá rekin úr skóla.

[Velviljuð (IP-tala skráð) 31.7.2009 kl. 13:52]

Ég er dyggur lesandi Ólínu og ég dáist að henni fyrir að halda opnu athugasemdakerfi sínu og eiga þar skoðanaskipti við fólk. Ég hef oft furðað mig á því hversu þolinmóð hún er að svara allskyns skítkasti og útúrsnúningum. Hafi hún lokað á þig Páll, þá hefur þú farið yfir strikið.

[Jón Baldur Lorange, 31.7.2009 kl. 14:07]

Gott að vita að þingmenn séu enn að störfum og vaki yfir þjóðarhag. Góður pistill.

[Halldór Grétar Einarsson, 31.7.2009 kl. 14:09]

Hugsanlega er samt leiðin að rannska, fangelsa og frysta eigur alltof seinvirk og mun skila litlum árangri.

 Af RUV.is: "Gunnar nefnir sem dæmi að í bankakreppunni í Svíþjóð fyrir tveimur áratugum hafi 500 manns verið kærðir til lögreglu vegna gruns um slík svik. Aðeins fimm mál hafi farið fyrir dómstóla. Hann segir að Fjármálaeftirlitið hafi sent um tug mála af þessu tagi til sérstaks saksóknara og annað til frekari rannsóknar, önnur séu í vinnslu, enn önnur bíði. Í sumum tilvikum sé um að ræða millifærslur vegna tuga eða hundruða milljóna króna."

Er ekki einfaldara að beita skattkerfinu á þetta ?

95% ofureignaskattur á nettóeignir umfram 150 milljónir per einstakling. 95% skattur á ofurtekjur umfram 24 milljónir á ári per einstakling. Menn geta borgað ofureignaskattinn með eignum, þurfa ekki að reiða fram beinharða peninga.

Afraksturinn verði settur í tryggingasjóð innistæðueigenda.

[Rakel Sigurgeirsdóttir, 31.7.2009 kl. 15:33]

Forgangsröðunin á þessu sumarþingi er og hefur verið hin undarlegasta. Þakka þér fyrir að halda vöku þinni og réttlætiskröfum okkur til handa á lofti

[Einar Björn Bjarnason, 31.7.2009 kl. 16:05]

Líkurnar, eru mjög verulegar að við stöndum frammi fyrir hruni, ekki bara lífskjara, heldur raunverulegu gjaldþroti.

En, er það hvort sem er, umflýjanlegt.

Sjáið hérna, mína síðustu færslu. Má, vera að þetta innlegg valdi einhverri fílu, en mér finnst þetta vera punktar sem skipta máli, því eftir því sem ég fæ best séð, eru leiðir þær sem ríkisstjórnin vill fylgja, einfaldlega ófærar með öllu, að flestum líkindum - ef ekki endilega alveg öllum.

-------------------------------------------

Hægt er að auka innlendar tekjur ríkissjóðs beint, með hækkun skatta, og með því að auka hagvöxt.

• A) Galli, heimskreppan stórlega dregur úr möguleikum til framtíðar hagvaxtar. Einnig, bendir flest til, að um nokkurt árabil í kjölfar kreppu, verði hagvöxtur skaðaður bæði á Evrusvæðinu og í Bandaríkjunum, þó meira á Evrusvæðinu. Þetta þýðir á mannamáli, að möguleikar okkar til hagvaxtar verða einnig skertir, þ.s. við getum ekki þrifist ef hagkerfin í kringum okkur, eru ekki að þrífast.
• B) Annar galli, þ.s. ríkissjóður sjálfur hefur ekki útflutningstekjur, og við erum að tala um skuldir í erlendum gjaldeyri - verður að skipta krónutekjum í erlendan gjaldeyri. En það felur í sér þann galla, að mjög umtalsvert útstreymi af krónum er framkallað úr hagkerfinu. Annað hvort, dregur úr peningamagni í umferð, jafnt og þétt - sem væri mjög samdráttarmagnandi aðgerð - - en minna peningamagn, þýðir minna fjármagn úr að spila til að lána, og til allra hluta, einnig getur sú aðgerð orsakað verðhjöðnun - - eða að því er mætt með því að prenta krónur á móti. En, þá er verið að auka jafnt og þétt framboð af krónum, sem hefur þær afleiðingar að verðfella hana jafnt og þétt; og því meir sem þessari aðferð er beitt í meira mæli. Hætta, stjórnlaus óðaverðbólga.

Hin aðferðin er að framkalla afgang af gjaldeyrisjöfnuði, sem væri nægilegur til að borga af hinum erlendu lánum.

Kosturinn, við þá aðferð er sú, að verðgildi krónu fellur ekki. En, á hinn bóginn er nær ómögulegt, að viðhalda svo háum afgangi sem þarf, þ.e. á bilinu rúmlega 20% - rúmlega 30%.

• A)Hafa ber í huga að slæmar hagvaxtahorfur í nágrannalöndunum, draga stórlega úr möguleikum okkar, til að viðhalda nægilegum gjaldeyristekjum.
• B)Ísland, hefur aldrei í hagsögu landsins, haft jákvæðan gjaldeyrisjöfnuð, yfir svo langt tímabil, sem þörf er á - þ.e. samfellt svo lengi.
• C)Ísland hefur heldur aldrei í hagsögu sinni, haft gjaldeyrisjöfnuð í þeim hæðum.
• D)Hagvöxtur, veldur alltaf neikvæðum gjaldeyrisjöfnuði á Íslandi. Til að skilja af hverju, þá er hægt að benda á t.d. byggingaframkvæmdir, en til þeirra þarf að flytja allt inn, nema steypuna og mölina. Þannig, auknar framkvæmdir í steypu auka viðskiptahalla. Sama, á við um fjölmarga aðra starfsemi, í landin - starfsemi, sem yfirleitt fer í aukana, í hagvaxtarástandi.

Ég átta mig ekki alveg á, hvernig á að leysa þennan vítahring, þ.s. hið vanalega er, að halli á gjaldeyrisjöfnuði, verður sífellt meiri eftir því sem hagvöxtur eykst og þörf er á miklum hagvexti. Gengi krónu yfirleitt styrkist einnig, í hagvaxtarástandi, sem hvetur til innflutnings.

Annaðhvort stefnum við á stjórnlausa óðaverðbólgu, sbr. Þýskaland 3. áratugarins sem þá var einnig að glíma við mjög hár gjaldeyrislán, eða að einfaldlega að íta skuldunum stöðugt á undan okkur. Sú leið, er einnig leið þjóðhagslegs gjaldþrots.

En, er ekki hægt að halda krónunni einfaldlega svo lágri, að þetta reddist? 

Ef á að viðhalda einhvers konar viðvarandi lággengi krónu, eins og bent hefur verið á sem hugsanlega lausn, þá myndi það hafa mjög lamandi áhrif á alla innlenda starfsemi, og um leið skaða hagvöxt og einnig almennt atvinnustig. Þá erum við að tala um viðvarandi ástand, lágs hagvaxtar og lágs atvinnustigs, og um leið lélegra lífskjara. Menn meiga ekki gleyma, að ef lífskjör verða um langt árabil, mjög mikið skert, í því skyni að tryggja nægilegann gjaldeyrisafgang - aðferðin að tryggja hann með því að fólk hafi ekki efni á að flytja inn eða fjárfesta - þá má búast við fólksflótta úr landinu og stöðugu tapi hæfileikaríkra einstaklinga til útlanda.

Áttið ykkur á, að við erum að tala um 10 - 15 ár. Hver ykkar myndi ekki flytja úr landi, við slíka framtíðarsýn?

Athugið einnig, að þ.e. með engu móti augljóst, að með þeim hætti verði hægt að standa undir skuldum. Það er alveg eins líklegt, að þetta verði reynt um nokkurt árabil, en án þess að það takist að borga niður skuldasúpuna, þannig að hrun komi einfaldlega seinna.

Niðurstaða:

Við verðum að leita nauðasamninga við lánadrottna okkar. Ég get ekki séð annað, en það sé sennilega skásta leiðin að reyna að fá niðurfellingu skulda að hluta. Sannarlega, eru skuldunautar ekki áhugasamir um slíkt, en þ.e. betra fyrir þá að fá borgað minna heldur en ekkert. Skuldir okkar eru einfaldlega það háar að þjóðfélagslegur kostnaður Íslendinga, við það að streytast við að borga þær, verður einfaldlega of hár. Við getum staðið frammi fyrir alvarlegasta fólksflótta vanda úr landinu, síðan á árunum milli 1880 og 1890.

Kv.

[Halldór Lárusson (IP-tala skráð) 31.7.2009 kl. 16:40]

Mér finnst þú alveg ofsalega dugleg, ég vildi sko að allir vildu vera svona mikið að pólitíkast alla daga....treysti því að þú mætir til vinnu alla þessa frídaga og reynir að ná utan um umfangs þess starfs sem þú ert búin að koma þér í.

[Einar Björn Bjarnason, 31.7.2009 kl. 18:33]

Jæja Óskar, þú ættir ef til vill að fara með gagnrýni þína til Framkvæmdastjórnar Evrópusambandsins - nánar tiltekið, hagdeildar hennar, en hún spáir "lost decade" fyrir evrópu:

"Samkæmt, ársfjórðiungsspá, Framkvæmdastjórnar Evrópusambandsins:

"Directorate General for Economic Affairs: : Quarterly Report 2009"

 - mun hagkerfi Evrusvæðisins, skreppa saman um 4% á þessu ári. En, þ.s. verra er, er að Hagdeild Framkvæmdastjórnarinnar, telur að geta hagkerfis Evrusvæðisins, til hagvaxtar, muni skaðast um helming; þ.e. úr 1,8% árið 2007 niður í 0,7% árið 2010. Ástæðan sé fjölgun varanlega atvinnulausra úr 8,7% í 10,7%, yfir sama tímabil, og, minnkun skilvirkni fjármagns til hagvaxtar úr 8,7% í 10,2%, yfir sama tímabil. Síðasti liðurinn, þýðir að það kostar, árið 2010 10,2% af heildarfjármagni hagkerfisins, að auka meðalhagvöxt um 1%. Skilvirkni fjárfestinga, minnka á sama tíma og skilvirkni heildar vinnuafls minnkar einnig.

Potential Growth Stuctural unemployment Investment ratio as percentage of output

2007  1,8%               8,7%                            8,7%

2008  1,3%              9,0%                              9,0%

2009  0,7%              9,7%                              9,7%

2010  0,7%             10,2%                            10,2%

Þetta telja þeir, að muni taka Evrusvæðið nokkur ár, að aflokinni kreppunni sjálfri, að vinna úr og ná til baka. Sem sagt, kreppunni muni fylgja nokkur mögur ár, með sköðuðum hagvexti, en eftir tapaðann áratug, rétti hagkerfi Evrópu við sér, á ný og nái svipuðum meðalhagvexti og fyrir kreppu. Þeir koma þó með þau varnaðarorð, þó þeir telji þessa útkomu líklegasta, að "Risks of a permanent downshift in potential growth should not be played down.""

Kv.

[Birgitta Jónsdóttir, 31.7.2009 kl. 19:14]

Takk öll fyrir að halda athugasemdakerfinu mínu lifandi:)

[Einar Björn Bjarnason, 31.7.2009 kl. 20:31]

Óskar - ég er sammála Gylfa um eitt, að Icesave sé ekki versta skuldin.

Þú þarft að skoða heildardæmið. OG, þ.e. rangt hjá þér, að spá Framvkæmdastjórnarinnar, sé bara til 2010. Þá, hefurðu ekki lesið allt plaggið, þ.e. plaggið á bakvið hlekkinn. Þeir voru að spá um árin allt til um 2020, þ.e. "lost decade following the recession".

Þú getur skoðað erldri færslu frá mér, sem setur Icesave í samhengi við aðrar erlendar skuldir, skv. Nýlegu tölublaði Efnahagsmála.

Gylfi Magnússon, kom með tölur í grein sem byrtist í Morgunbl. þann 1. júlí, þ.s. greiðslubyrði af Icesave var metin frá 4,1% af tekjum þjóðfélagsins í erlendri mynnt yfir í að vera 6,9% af tekjum í erlendri mynnt - fyrra dæmið miðaðist við meðalhækkun tekna um 4,4% á ári - sem ég tel mjög bjartsýnt - en það seinna við enga hækkun tekna.:

------------------------------------------------------

Samkvæmt nýjasta hefti peningamála, eru samanlagðar skuldir innlendra aðila og hins opinbera, 3.100 milljarðar króna, sem samsvarar 2,2 VLF (vergum landsframleiðslum).

Ef, ég miða við útreikninga Gylfa Magnússonar, sem gerir ráð fyrir að greiðslubyrði af einungis 415 milljörðum jafngildi - góð spá 4,1% af útflutningstekjum - eða - vond spá 6,9% af útflutningstekjum, sem jafngildir þörf fyrir samsvarandi afgang af gjaldeyrisjöfnuði Íslands; þá eru samsvarandi útreikningar fyrir 3.100 milljarða, - góð spá 31,5% útflutningstekna - en - vond spá 51,75% útflutningstekna.

Ef Icesave er tekið út, þá er skuldin 2.700 milljarðar, samt. Þá verður sami útreikningur - góð spá 26,65% útflutningstekna - en - vond spá 44,85% útflutningsekna.

Mér lýst alls ekki á hugmyndir, að fórna gjaldeyrisvarasjóðnum, því hugsanlega sé það hægt, né erlendum eignum Lífeyrissjóðanna, sem standa undir öldruðum hér á landi, sama hvað á gengur - svo fremi að þær eignir fá að vera í friði. Að mínum dómi, eiga þær eignir að vera algerlega heilagar.

En, ef þ.e. rétt, að til séu seljanlegar erlendar eignir í eigu þrotabúa gömlu bankanna, upp á 500 milljarða króna, þá má hugsanlega lækka upphæðina um þá  500 milljarða, í 2.200 milljarða - liðleg 1,5 landsframleiðsla. Þá verður sami útreikningur - góð spá 21,73% útflutningstekna - en - vond spá 36,67% útflutningsekna.

Kv.