Tryggð

Einu sinni þegar amma var að kvarta yfir því hve afi gat verið erfiður á köflum, spurði ég hana, "af hverju skildir þú ekki bara við hann?" Þá leit hún á mig með furðusvip og sagði, "maður yfirgefur ekki veika vini sína."

Að einhverju leiti finnst mér þetta jaðra við brjálsemi, og samt fannst þér þetta eitthvað svo falleg hugsun og hefur án efa fleytt þeim yfir erfiða hjalla. Hef verið mikið að skoða mátt hugans og hve auðveldlega maður getur fallið í pyttina ef maður heldur sér ekki meðvitaður um hvað hann er mikill bragðarefur: hugurinn.

Ég er mjög hrifin af gömlu fólki. Það mætti auðsýna eldra fólki miklu mun stærri hlutverk og virðingu í samfélagi okkar. Amma hefur alltaf haldið tryggð við afa, þrátt fyrir alla hans bresti og oft á tíðum alveg svakalega undarleg samskipti. Þá var þarna einhver fegurð sem enn er til staðar þó hann sé ekki lengur meðal okkar.

 

Trúnaður

Var að tala við ömmu í gær og við komumst að þeirri niðurstöðu að ef eitthvað virðist hafið algerlega í vaskinn í nútímanum, þá er það trúnaður meðal manna. Þetta er bæði áberandi í samböndum á milli fólks sem virðist gefast upp við fyrsta mótbyr og hið sama má segja á atvinnumarkaði.

Ekkert virðist sjálfsagðara en að slíta samböndum út af hinum smávægilegustu þráhyggjum, þó svo að eftirköstin geti oft verið afar meiðandi í barnafjölskyldum. Oft eru sambandsslit af hinu góða, sér í lagi ef um ofbeldi er að ræða en oft eru ástæðurnar fyrir makaskiptum svo langsóttar og á svo mikilli eigingirni byggðar að meira að segja ég verða hálf kjaftstopp:)

Svo virðist sem nútímamaðurinn sé einskonar rekald sem höndlar afar lítið mótlæti. Flest okkar vandamál hérlendis eru til dæmis svokölluð lúxus vandamál. Við eigum nóg að bíta og brenna og afþreyingin er svo mikil að enginn ætti í raun og veru að þurfa að upplifa þetta tóm sem maður hefur stundum dottið í. En það er sama hve mjög manni langar að flýja sinn innri mann, þá er það hreinlega ekki hægt. Því má segja að fólk noti einmitt streituvalda, sem oft eru tengdir breytingum til að fá um eitthvað annað að hugsa en sjálfan sig. Það er að sumu leiti hið besta mál, en þetta virðist hafa farið út í frekar mikla öfga hér á eyjunni okkar. Breytingar eru oftast af hinu góða og gott verkfæri til að öðlast þroska. En breytingar sem eru eingöngu notaðar sem flóttatæki frá sér sjálfum er innantómar og engum til gagns. 

Heiðarleiki er nátengdur þessu fyrirbæri ístöðuleysis. Orð skulu standa er hugtak sem er algerlega úrelt. Svo í orði sem á borði er að sama skapi búið að glata merkingu sinni. Hef svo oft rekið mig á það að fólk segir eitt og meinar eitthvað allt annað. Svokölluð heiðarleika hentistefna ríkjandi stefna hér, sama hvert maður lítur. Það er í lagi að ljúga smá, stundum!? Hvenær er lygi hvít og hvenær er hún svört. Er ekki lygi alltaf lygi? Það er með ólíkindum hve sannleikurinn er fljótur að snúast í höndunum á fólki og það virðist alveg sama þó fólk sé að tala um ástandið á fjármálamörkuðum eða ástina. 

Ég hef sjálf logið, vegna þess að ég óttast viðbrögð annarra ef ég segi sannleikann, ég hef logið vegna þess að mér finnst vont að viðurkenna að ég hafi gert mistök. En það er ekkert sem réttlætir það. Og mér hefur aldrei liðið vel ef ég hef logið sama hve mikið ég hef reynt að réttlæta það. Lygi og sérhverfa eru einhverjir ömurlegustu mannlegu eiginleikarnir. Að gera slíkt getur kennt manni sitthvað en það þýðir ekki að maður getur ekki orðið fullnuma í því og snúið sér að því að stefna að vægðarlausum heiðarleika. En kannski er heiðarleikinn einmitt eitthvað sem er algerlega afstætt og ekkert okkar hefur sömu mælikvarðana á hvað heiðarleiki er.

Getur maður treyst einhverjum sem ekki treystir sjálfum sér? Getur maður elskað einhvern sem ekki elskar sjálfan sig, án þess að ljúga að sjálfum sér og er maður þá eitthvað skárri?