ICESLAVE þingræðan mín

Ég flutti eftirfarandi ræðu á þinginu á föstudaginn, tilvísunin í skrattann á veggnum er fengin frá því að forsætisráðaherrann segir gjarnan í þau örfáu skipti sem hún hefur tjáð sig um þessi mál á þinginu - það er óþarfi að mála skrattann á vegginn. Annars þá finnst mér það alveg stórmerkilegt að forsætisráðherra landsins hafi ekki sett sig á mælendaskrá varðandi eitt stærsta mál íslandssögunnar. Er það venja að velta jafn stóru máli alfarið í fangið í samstarfsflokki sínum? Finnst skringilegt að það eigi að velta þessu öllu á VG þegar ljóst er að Samfylkingin á stóran þátt í Icesave klúðrinu.

Frú forseti
Skrattinn er á veggnum. Það þarf ekki að mála hann á hann eða ímynda sér hann, skrattinn er á veggnum og hann er ofinn úr vanhæfni, spillingu, siðrofi, órjúfanlegum tengslum viðskiptaheims og þingheims, skrattinn er á veggnum og hann er óttinn við framtíðina og hann er óvissan og þrælslundinn. Skrattinn er á veggnum og hann nærist á hræðsluáróðri og vanþekkingu og ósætti

Frú forseti
Við megum ekki láta óttann stjórna okkur þegar við skoðum Icesave samninginn og afleiðingar hans, með eða á móti. Við megum ekki halda að skrattinn sé neitt annað en mynd á vegg en ekki raunveruleikinn eins og sumir virðast halda að hann sé. Horfumst í augu við veruleikann frú forseti:  Þessi samningur er nauðasamningur nýlenduherra við þjóð sem þeir bera litla sem enga virðingu fyrir, nauðsamningur sem allir bera jafn mikla ábyrgð á hvaða flokki sem þeir koma frá, það hafa nefnilega allir ráðamenn fyrr og síðar tekið þátt í að skapa þá vegferð sem við erum á núna. En ég vil vekja athygli þína á því frú forseti að það skiptir engu máli, það eina sem skiptir máli núna er eftirfarandi: Er hægt að skrifa undir þennan samning án þess að eiga það á hættu að steypa komandi kynslóðum í slíkt skuldafen að úr því verði aldrei komist sama hve duglegt, hæfileikarík, frábær, vel menntuð og gáfuð við erum. Það eru alveg til dæmi þess að þrælar séu ákaflega geðþekkt og vel gefið fólk. Mér er nóg boðið að háttvirtir ráðherrar bjóði þjóðinni upp á hræðsluáróður sem hér hefur verið málaður á vegginn sem raunveruleikur skratti á veggnum. 

Mikilvægt er að spyrja sig nokkurra spurninga:

1.    Hvað gerist ef við skrifum ekki undir og förum í nýtt samningaferli: EKKI NEITT nema að við semjum upp á nýtt. Ég hef ekki séð neitt annað en innantómar hótanir sem ólíklegt að verði efndar í öllum þeim gögnum sem ég hef lesið varðandi þetta mál. Ég er ekki að sjá neitt sem réttlætir þann hræðsluáróður sem ríkisstjórnin og hennar leiguliðar halda fram, ég  fann ekkert sem rennir stoðum undir þá skemmtilegu kenningu að við gætum orðið Kúpa norðursins. Gleymum því ekki að við göngum nú þegar undir heitinu Nígería norðursins. Okkar mannorð á alþjóðavísu er ekkert sérstaklega gott. Ég held að það myndi ekki auka traust á okkur ef við skrifum upp á samning sem ljóst er að við getum ekki greitt.

Það sem ef til vill flækist fyrir þeim ágætu embættismönnum og ráðamönnum sem hafa kynnst sér samninginn er fyrst og fremst það sem hangir á spýtunni alræmdu. Ég hef fyrir því traustar heimildir að það sem hangir á spýtunni er eftirfarandi:
Bretar hótuðu því að ef ekki yrði skrifað undir, myndu þeir standa í vegi fyrir aðildarumsókn okkar að EBS og ef ekki er skrifað undir þá mun Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn sitja á öðrum hluta lánsins til okkar. Það er reyndar alveg furðulegt því þessi skuldbinding stangast beinlínis á við 16. lið samningsins og kröfur AGS um hve mikið við megum skulda til að geta yfir höfuð fengið aðstoð frá þeim.

Samkvæmt núverandi skuldabyrði og ef ég má með leyfi forseta vitna í bréf sem ég las frá Gunnari Tómassyni um þessi mál:

    “Erlendar skuldir Íslands eru mun hærri en upphaflega var gert ráð fyrir þegar Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn kom hingað til lands í nóvember síðastliðnum.

Frank Rozwadowski, sendifulltrúi sjóðsins hér á landi, staðfesti þetta í fréttum Stöðvar 2 í vikunni.

    Samkvæmt útreikningum fréttastofu eru erlendar skuldir Íslands nú um 250% af landsframleiðslu, en þetta hlutfall er það sem Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn horfir hvað mest til. Þess ber að geta að útreikningarnir eru byggðir á tölum um erlendar skuldir frá því í lok mars á þessu ári. Staðan hefur ekki verið birt opinberlega, hvorki af stjórnvöldum né Alþjóðagjaldeyrissjóðnum.

Aðgerðaáætlun stjórnvalda og Alþjóðagjaldeyrissjóðsins frá því í október 2008 var samin á grundvelli mikillar óvissu um lykilstærðir, þar á meðal erlenda skuldastöðu þjóðarbúsins á komandi tíð.

Í greinargerð starfsmanna Alþjóðagjaldeyrissjóðsins um lánaumsókn Íslands sl. nóvember segir m.a. um horfur varðandi skuldastöðu þjóðarbúsins á komandi tíð:

Gert er ráð fyrir að hlutfall erlendra skulda verði um 160% af vergri landsframleiðslu árið 2009 ….

Á meðan gert er ráð fyrir að þetta hlutfall lækki töluvert mikið í spám okkar mun það samt sem áður vera áfram afar hátt eða um 101% af vergri landsframleiðslu fram til ársins 2013

Hlutfall erlendra skulda mun halda áfram að vera afar viðkvæmt fyrir áföllum sér í lagi út af gengisþróun.

Gunnar heldur áfram:
Aðgerðaáætlun stjórnvalda og Alþjóðagjaldeyrissjóðsins byggði á því að hlutfall erlendra skulda þjóðarbúsins væri um 160% af landsframleiðslu við árslok 2009.  Eins var það mat Alþjóðagjaldeyrissjóðsins að hlutfall af stærðargráðunni 240% „væri augljóslega óviðráðanlegt”.

Í ICESAVE samningum stjórnvalda við Breta og Hollendinga er sérstaklega vísað til umsagnar Alþjóðagjaldeyrissjóðsins sl. nóvember um skuldastöðu þjóðarbúsins næstu árin og kveðið á um frekari viðræður ef hún reynist lakari en ráð var fyrir gert.

Staðfesting Alþjóðagjaldeyrissjóðsins á því að skuldastaðan sé af ofangreindri stærðargráðu myndi gera frekari viðræður við Breta og Hollendinga nauðsynlegar nú þegar þar sem forsendur fyrirliggjandi ICESAVE samnings eiga ekki við lengur."

Frú forseti

Nú er ekki tími fyrir skotgrafahernað – Borgarahreyfingin heitir því að gera ekki atlögu að stjórninni þó að Icesave samningurinn verði felldur. Það á að vera réttur sérhvers þingmanns að fá að kjósa eftir sinni bestu vitund varðandi svona stór mál. Ég skora því á fjármálaráðherra og formann VG að hætta við það glapræði og það andlega ofbeldi að setja sjálfan sig og stjórnina að veði til að þvinga þennan samning í gegnum þingið – með góðu eða illu. Ég þoli ekki lengur að hlusta á þetta pex – er það virkilega svo frú forseti að hér sé það virkilega svo illa fyrir komið fyrir okkur að á svo sögulegum tímum að flokkshollusta vegi þyngra en hollusta gagnvart hagsmunum þjóðarinnar?

Þann 7. febrúar sl. hlustaði ég á frábæran fyrirlestur sem Gunnar Tómasson flutti í Reykjavíkur Akademíunni um kollsteypu íslenzka hagkerfisins. Þar lýsti hann m.a. þeirri skoðun sinni að framundan væri greiðsluþrot þjóðarbúsins. Í þessu sambandi spurði einn áheyrenda lykilspurningar:

    Ef greiðsluþrot verður ekki umflúið, er betra að horfast í augu við vandann strax eða eftir nokkur ár?

Svar Gunnars var:

    Strax.

Hæstvirt ríkisstjórn er ekki kominn tími til að athuga hvað 0 leiðin þýðir fyrir okkur – það er beinlínis vítavert gáleysi að athuga ekki opinberlega hvort að sú leið sé ekki skynsamlegasta leiðin til að fara núna áður en það verður of seint – of seint því að auðlindir okkar eru að veði. Landsvirkjun – krúnudjásn þjóðarinnar gæti auðveldlega fallið í hendurnar á erlendum stórfyrirtækjum, það er afar skuldsett og stendur enn verr út af sívaxandi skuldsetningu þjóðar sem á ekki neitt eftir til að borga með nema með nýjum skuldum – er það virkilega eina lausnin sem þessi stjórn hefur – að skuldsetja þjóðina enn frekar...

Það er enginn skömm að því að horfast í augu við vandmálið – við vanmáttinn til að leysa þetta vandamál áður en það verður of seint. Þetta er spurning um nokkur erfið ár eða erfið ár um aldir alda.

Að lokum vil ég lýsa þeirri einlægu skoðun minni að samninganefndin var vanhæf vegna þess að í henni var ekki nokkur maður til þess fær að semja við ævafornar samningaaðferðir Breta og Hollendinga sem eru jú sérfræðingar að semja við þriðja heims lönd um afarkosti, í þessa nefnd átti að skipa faglega en ekki pólitískt – þá vil ég lýsa því yfir að hæstvirtur umhverfisráðherra Svandís Svavarsdóttir er algerlega vanhæf til að fjalla um þetta mál eða greiða því atkvæði, því faðir hennar Svavar Gestsson var skipaður formaður samninganefndarinnar. Ég skora því á hæstvirtan ráðherra að sitja hjá í yfirstandandi atkvæðagreiðslu.

Geir Haarde: Hann tók því illa