Rangfærslur

Ég átti í stappi við mannanafnanefnd í mörg ár, vegna úrskurðar þeirra um að heimila ekki nafn eldri sonar míns. Nafnið féll undir allar þessar meginreglur sem tilgreindar eru. Rökin sem við fengum voru þau að honum gæti verið strítt ef hann fengi að halda nafninu. En það er hægt að stríða öllum börnum á nöfnum sínum. Meira að segja venjuleg nöfn eins og Anna er til þess fallin að nota til að uppnefna. Það eru abstrakt rök sem við gátum ekki fellt okkur við. Neptúnusi hefur ekki verið strítt meira en öðrum börnum á nafninu sínu. Hann hefur alla tíð verið mjög ánægður með þetta nafn og alveg ferlegt að þurfa að nota leppnafn á opinberum skjölum í mörg ár. Átta árum eftir fyrsta úrskurð var loks komið annað fólk í þessa nefnd sem feldi sig við rök mín og nafnið fékkst á endanum samþykkt eftir mikið vesen í kerfinu. 

Þegar ég var ólétt af Neptúnusi dreymdi mig í tvígang drauma þess efnis að sonur minn vildi þetta nafn. Og hér á landi er hefð fyrir því að virða draumanöfn. Nafnið féll algerlega að íslenskum málfari, enda ekkert nýyrði. Beygt eins og Markús eða Júlíus og frá sömu rótum runnið. En ekki dugðu þau rök á sínum tíma og ef ég væri ekki alveg afskaplega þrjósk manneskja og ef hann hefði sjálfur ekki óskað þess svo innilega að fá að hafa þetta nafn þá er ekki ólíklegt að maður hefði gefist upp. 

Skil ekki af hverju Curver má ekki fá nafnið sitt samþykkt. Held að þetta hafi einmitt meira með skoðanir að gera en eitthvað sem faglegt mætti teljast.

Satt best að segja þá held ég að tími sé kominn á að leggja þessa nefnd niður, hún er allt of forræðishyggjuleg og hennar úrskurðir eru æði mistækir og lituð af skoðunum þeirra sem í henni sitja. 

 

Guja og Vár en ekki Curver

Athugasemdir

[Guðjón Torfi Sigurðsson (IP-tala skráð) 6.2.2008 kl. 09:40]

Hvernig á að bera nafnið Curver fram? C er ekki til í íslensku ritmáli, þ.a. annað hvort yrði það borið fram K eða S. Myndi maðurinn þá vilja heita Kurver eða Surver? Eða ætti að bera þetta fram skv. enskum framburði, þar sem U yrði Ö? Þá yrði að skrifa nafnið annað hvort sem Sörver eða Körver. Ekkert að því að heita Körver eða Sörver (sbr. Randver), en þar sem þetta á að heita íslenskt nafn, þá er eðlilegt að það samrýmist íslenskum rithætti.

[Birgitta Jónsdóttir, 6.2.2008 kl. 10:01]

Fyrir ekki svo margt löngu voru allir þeir sem fluttu til Íslands af erlendu bergi brotnir og vildu fá ríkisborgararétt skikkaðir að taka sér íslenskt millinafn. Sem betur fer er það ekki lengur svona. En þessi rök hjá þér Guðjón hallast svolítið að svipaðri hugsun. Það eru miklu mun fleiri hlutir sem við ættum að hafa áhyggjur af varðandi séríslenska hluti.

Og svo spyr ég af hverju má Subway heita Subway? Af hverju má McDonalds heita McDonalds? Af hverju eru þessi fyrirtæki ekki sett undir sama málhreinsunar hattinn? Er þarna einhvern munur á? Curver eða McDonalds? McDonalds er örugglega mun oftar sagt af alíslenskum munnum og tungum en Curver.

[Hjördís Ásta, 6.2.2008 kl. 10:36]

Ég hugsa að það sé nú soldið erfitt að bera nöfn saman við eitthvað trademark eins og subway eða mcdonalds....við gætum ekki breytt þessum nöfnum á fyrirtækjunum þó að við vildum það....fyrirtækin úti eiga þau og leyfa það mjög líklega ekki.

En svona að mannanafnanefnd...þá finnst mér stundum alveg út í hött nöfnin sem að þeir eru að banna....finnst að þessar reglur mættu kannski vera aðeins frjálslegri. Það þyrfti allavega að fara að vinna eitthvað í þeim og breyta til að aðlagast aðeins er það ekki?

[Birgitta Jónsdóttir, 6.2.2008 kl. 11:38]

Ég tók þetta bara sem dæmi til að sýna fram á að við erum búin að tapa þessu stríð:) Og já ég er svo sannarlega sammála þér Hjördís Ásta... það þarf að endurskoða þetta frá A - Ö, eða hreinlega leggja nefndina niður í þeirri mynd sem hún er í dag.

[Bó (IP-tala skráð) 6.2.2008 kl. 11:49]

"Hvernig á að bera nafnið Curver fram? C er ekki til í íslensku ritmáli"

Þú getur kannski spurt Camillu, Cecilíu og Clöru hvernig þær skrifa og bera fram nöfnin sín...

[010665-3889 (IP-tala skráð) 6.2.2008 kl. 11:51]

Af því hér er minnst á erlend vörumerki, þá má benda á að Curver er vörumerki fyrir plastvörur, t.d. einnota plastglös. Ef ég man rétt þá er listamannsnafnið Curver ekki alveg óskilt þessu vörumerki. - Ég leyfi mér hins vegar að efast um að fyrirtæki þurfi að bera nöfn sín undir MANNAnafnanefnd.

En það má líka spyrja hvort mannanafnanefnd sé ekki úrelt fyrirbæri á tímum kennitölunnar. Hið opinbera þarf ekkert að vita hvað þú lætur kalla þig því kennitalan skiptir meira máli en nafnið. Og þú getur alltaf látið kalla þig einhverju öðru nafni en því sem stendur á pappírunum eins og sonur Birgittu hefur augljóslega gert. Hið opinbera nafn skiptir þá aðeins máli ef um er að ræða skrásetningu á vörumerki og ef við lítum á nafnið okkar sem vörumerki sem við viljum skrá þá er það atriði. Það er hins vegar spurning hvort vörumerkið þarf að vera skráð til að hafa áhrif. Heita McDonalds og Subway þessum nöfnum eða einhverjum öðrum í íslenskri fyrirtækjaskrá? - Ef ekki, má spyrja hvort það skipti ekki meira máli hvað maður lætur kalla sig en hvaða nafn kennitalan manns er skráð við. - Er Curver ekki áfram Curver í okkar huga hvað sem líður ákvörðunum mannanafnanefndar?

[Albert Sigurðsson (IP-tala skráð) 6.2.2008 kl. 12:11]

Ef fólk má ekki heita hitt og þetta
Þá mannanafnalögum þarf að breyta
Því engum blöðum er um að fletta
Að annars skal ég hundur heita

[Ásgeir R. Birgisson, 6.2.2008 kl. 13:55]

Ef börn mega heita Bambi, Guja og Vár má skíra börnin hvað sem er. Ég er farinn að halda að fólk sé í kapphlaupi að skíra börnin eitthvað nógu "sérstakt" til að þau standi nú örugglega útúr. Mér finnst þau íslensku nöfn sem til eru mjög falleg og kemur aldrei til greina að nefna barnið mitt Ewok, Humpi eða Úddi. Mætti frekar taka upp þá reglu að nota megi öll evrópsk nöfn en ekki finna þau upp jafnóðum til að vera spes.

p.s. Neptúnus er óvenjulegt en þó til, og mjög tignarlegt. 

[Jón (IP-tala skráð) 6.2.2008 kl. 16:16]

Það sem er þó verra er að þessi blessuðu lögin brjóta sennilega stjórnarskrána.

Ef ég skil lögin rétt þá eru tvær leiðir til að koma nafni inn í þjóðskrá, án þess að fara í gegnum þessa blessuðu nefnd.

Ef þú býrð erlendis þegar barninu er gefið nafn, þá fer það bakdyramegin inn í þjóðskrá - þó nokkur tilfelli sem eru þannig. (ok, íslensk lög um mannanöfn ná varla yfir íslendinga búsetta erlendis)

Ef þú átt barn með erlendum ríkisborgara, þá mátt þú skýra barnið einu nafni sem myndi teljast vera nafn í því landi sem maki þinn kemur frá (mörg lönd hafa náttúrulega engar eða litlar reglur ...). Ég get ekki betur séð en að þarna sé svo sannarlega verið að brjóta gegn stjórnarskránni, þ.e. að ef þú átt barn með erlendum ríkisborgara þá eigi bara allt í einu að gilda aðrar reglur ...

Mannanafnanefnd er aukin heldur farin að leyfa sér að túlka starfsreglurnar sínar ansi sveigjanlega - allt eftir því hvað hentar hverju sinni virðist vera. Þannig var nafn leyft fyrir einhverjum mánuðum, þó svo að skilyrði væru ekki uppfyllt (þ.e. ekki nægjanlega margir voru til í þjóðskrá með nafnið) - en öðru nafni, rituðu á sama máta, var hinsvegar hafnað. Sjáum til hvað umboðsmaður alþingis segir við því ;o)

[Svavar Kjarrval (IP-tala skráð) 6.2.2008 kl. 16:30]

Ég hef verið í stappi við mannanafnanefnd og dómsmálaráðuneytið síðan 2005 varðandi að fá Kjarrval samþykkt sem millinafn þar sem það er ómögulegt án lagabreytingar að taka það upp sem ættarnafn.

Matsölustaðirnir sem þið eruð að nefna eru að öllum líkindum reknir af fyrirtækjum með allt önnur nöfn. Það er ekkert Subway hf eða ehf. Sama gildir með KFC, McDonalds og fleiri staði. Það er þó hægt að finna undantekningar í fyrirtækjaskrá en almennt séð er erlendu keðjunum ekki vel við það að umboðsmenn þeirra noti nöfn þeirra í fyrirtækjaheitinu.

Hvað um það... Þau nöfn sem mannanafnanefnd samþykkir eru þau nöfn sem munu vera notuð í opinberri stjórnsýslu og þegar viðkomandi ritar undir skjöl sem innihalda skuldbindingar. Vinir Neptúnasar geta enn kallað hann Neptúnus þótt hann héti opinberlega Sigurður eða Jón.

[Andri Már (IP-tala skráð) 7.2.2008 kl. 08:43]

Þessi mannanafnanefnd er dæmigert búrokrataforræðishyggjubull, alveg ótrúlegt að þetta skuli vera til ennþá. Það að banna fullorðnum manni að heita hvað sem hann vill hlýtur að vera að brjóta á hans mannréttindum. Og það að vera hafa hag barnsins í huga, hver ætli beri meiri hag barnsins í huga, einhver nefnd útí bæ eða foreldrarnir?

Alveg ótrúlegt.

[Birgitta Jónsdóttir, 7.2.2008 kl. 08:58]

Takk fyrir allar athugasemdirnar. Það komu oft upp tilvik sem voru bagaleg varðandi leppnafn sonar míns, sem fékk þó að lokum nafnið sitt samþykkt þegar hann var orðinn 8 ára. Ég varð að taka upp leppnafn fyrir hann, því við fluttum til USA stuttu eftir að hann fæddist og við gátum ekki fengið vegabréf fyrr en niðurstaða mannanafnanefndar lá fyrir sem var okkur ekki í hag. Sem betur fer fékkst nafnið loks samþykkt. Nafnið sem manni er gefið er ekki bara eitthvað orð. Það verður á einhvern hátt hluti af persónu manns. Hef oft upplifað það þegar ég hef verið búsett erlendis og fólk getur ekki borið fram nafnið mitt að það er eins og það vanti hluta af sálinni minni þegar fólk fer að kalla mann eitthvað allt annað eins og til dæmis upphafsstafi eða eitthvað álíka gáfulegt:)

Það hlýtur líka að vera óþægilegt að heita eitt á pappír og skrifa undir hluti með nafni sem maður tengist ekki neitt. Kannski fullkomin leið til að búa til uppreisnamenn og konur;) Það er ekkert í lagi við að vera þvingaður til að heita eitthvað annað á pappírum, sér í lagi ef maður vill alls ekki heita því nafni.

Og auðvitað hljóta foreldrar alltaf að bera hag barns síns ofar einhverju fólki í einhverri nefnd. Ef um undantekningar eru að ræða á þeirri reglu þá ættu ekki allir að þurfa að þjást vegna þess.